Stres i strach u psa – jak sobie z nim radzić?

Stres u ludzi nie jest niczym rzadkim – w końcu może nas irytować niemal wszystko, począwszy od pracy i codziennych obowiązków, a skończywszy na nadszarpniętych relacjach ze znajomymi. Z tego powodu często odbieramy go jako coś naturalnego. Stres występuje jednak nie tylko u ludzi, ale także u zwierząt, choć z jakiegoś powodu stres i strach u psa zazwyczaj budzi zdziwienie u jego opiekuna. W końcu jak to, przecież zawsze chcemy dla czworonoga jak najlepiej, pozwalamy mu spać w naszym łóżku, dajemy najlepszą karmę, chodzimy na spacery i bawimy się z nim… Okazuje się jednak, że bardzo często główne przyczyny psiego stresu leżą właśnie w zachowaniu właściciela zwierzęcia, choć oczywiście zazwyczaj są one nieświadome.

Rozpoznanie stresu u zwierzęcia

Stres u domowego pupila jest tym większym zaskoczeniem, że często właściciel nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że jego zwierzęciu coś dolega. Niestety, psy nie mogą wyartykułować tego, że są z jakiegoś powodu przestraszone lub zdenerwowane, więc bardzo często opiekunowi pozostaje tylko baczna obserwacja mowy ciała u zwierzęcia i jego zachowania.

Z przeprowadzanych wielokrotnie badań wynika, że rozpoznanie stresu u zwierzęcia domowego nie jest zadaniem prostym. O ile większość ludzi machający psi ogon prawidłowo odczytuje jako oznakę zadowolenia oraz ekscytacji, o tyle wiele osób nie wie, jak zwierzak okazuje stres i strach. Warto jednak mieć świadomość tego, że znając swojego psa i obserwując go na co dzień, wszelkie niepokojące symptomy można dość łatwo zauważyć. Do najczęstszych oznak stresu u psa możemy zaliczyć niekontrolowane oddawanie moczu, obgryzanie mebli i domowych przedmiotów, a także agresję wobec czynnika stresogennego – pies może szczekać i warczeć zarówno na człowieka i zwierzę, jak również na każde inne zjawisko, które wprawia go w dyskomfort.

Wymienione symptomy należą do tych, które najłatwiej jest zauważyć. Warto jednak zwracać uwagę także na takie powtarzające się zachowania jak przyspieszony oddech, sapanie, dyszenie, niespokojne ziewanie, gryzienie sierści, napięcia mięśni, drgawki czy unikanie kontaktu z domownikami. Powinny one wzbudzić zaniepokojenie wśród właściciela zwłaszcza wtedy, gdy utrzymują się przez dłuższy czas.

Główne przyczyny psiego stresu

Każdy opiekun psiaka powinien mieć świadomość tego, że zwierzak może się stresować z najróżniejszych powodów. Zdarza się, że za stres u psa odpowiada sam właściciel, który, najczęściej nie zdając sobie z tego sprawy, swoim zachowaniem straszy i niepokoi swojego ulubieńca. Takie sytuacje wcale nie należą do rzadkości, tym bardziej, jeśli oddany pies jest przyzwyczajony do określonego zachowania ze strony swojego właściciela. Psy mogą jednak również reagować stresem na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne, które nie mają związku z opiekunem. To właśnie dlatego tak ważne jest, by dokładnie obserwować, w jakich sytuacjach futrzak zachowuje się w dziwny sposób. Jakie w takim razie są główne przyczyny psiego stresu?

Fajerwerki i burza

Petardy, race i fajerwerki zawsze wywołują stres u zwierząt. Z jednej strony wynika to z faktu, że psy mają znacznie czulszy słuch niż ludzie i mogą słyszeć odgłos petard nawet z czterokrotnie większej odległości niż ta, która jest w naszym zasięgu. Z drugiej strony, fajerwerki są odpalane na tyle rzadko, że zwierzęta po prostu nie są w stanie się do ich odgłosu przyzwyczaić. Podobny niepokój u psów mogą powodować grzmoty w czasie burzy.

Sylwester

Sylwester ogólnie może być dla psa dniem bardzo stresującym. Odpalane praktycznie przez cały dzień do białego rana fajerwerki to jedno. Inna sprawa, że podczas świętowania Nowego Roku zarówno na ulicach miast, jak i w domu czy mieszkaniu często panuje hałas, pośpiech i chaos. Są to okoliczności bardzo stresujące dla psa, dlatego warto tego dnia spacery ograniczyć do minimum, a w domu znaleźć dla zwierzaka spokojny kąt.

Obce psy i ludzie

Niektóre psy po prostu niespokojnie reagują na towarzystwo innych zwierząt i obcych ludzi. Czasem może to wynikać ze specyfiki i charakteru rasy, a czasem z błędów wychowawczych i nieprzyzwyczajenia szczeniaka do obecności innych psów i osób.

Nieobecność właściciela

Czynnikiem stresogennym może być również przedłużająca się – lub powtarzająca się – nieobecność właściciela. Tutaj również wiele zależy od rasy posiadanego psa, a jeszcze więcej, od tego, do czego został przyzwyczajony. Pies, który jest wiernym towarzyszem człowieka i lubi spędzać z nim cały czas, będzie niespokojny za każdym razem, gdy dłużej będzie musiał zostać sam w domu. Dlatego do takich sytuacji pupila należy przyzwyczajać od małego lub zadbać o to, by zawsze miał towarzystwo któregoś z domowników.

Dzieci

Niestety, wiele psów – zwłaszcza przyzwyczajonych do spokojnego i bezstresowego trybu życia – może odczuwać zdenerwowanie z powodu głośnych, biegających za nimi dziećmi. Trzeba pamiętać o tym, że takie sytuacje nie tylko mogą stresować psa, ale również wywoływać u niego agresywne, potencjalnie niebezpieczne dla maluchów zachowania.

Zdenerwowany opiekun to zestresowany pies – inne czynniki

Warto również pamiętać o nadrzędnej zasadzie, która mówi, że „zdenerwowany opiekun to zestresowany pies”. Tak, choć nie widać tego na pierwszy rzut oka, pies potrafi doskonale odczytywać ludzkie emocje – zarówno osób, które zna, jak również obcych. Dlatego warto zwracać uwagę na to, jak zachowujemy się w obecności psa. Wszelkiego rodzaju wybuchy agresji, emocjonalne eksponowanie zirytowania, czy po prostu zdenerwowanie i napięta atmosfera w domu z łatwością mogą zostać „wyłapane” przez czworonoga. Również wszelkie zachowania, do których pies nie został przyzwyczajony, mogą powodować u niego stres.

Zwierzęta, które od małego nie zostały nauczone tego, że odkurzacz czy suszarka nie zrobią im krzywdy, mogą także z niepokojem reagować na widok i dźwięk urządzeń domowych. Warto również mieć świadomość tego, że część psów może niezbyt dobrze reagować na nieznane sytuacje i zmiany otoczenia – choć generalnie zwierzaki w nowym środowisku aklimatyzują się dość szybko, zamieszanie związane z pakowaniem, przemeblowaniem i transportowaniem mebli może wywoływać w nich niepokój.

Jak ukoić nerwy psa?

Stresu u czworonożnego pupila nie można lekceważyć, ponieważ skutki przedłużającego się niepokoju mogą być poważne dla zdrowia zwierzęcia – i to zarówno psychicznego, jak również fizycznego. Kluczową rolę odgrywa rozpoznanie czynników, które w niekorzystny sposób oddziałują na psiaka. Jeżeli opiekun jest w stanie dojść do tego samodzielnie – świetnie! Czasem jednak niezbędna może być pomoc weterynarza lub psiego behawiorysty. Generalnie jednak warto pamiętać o podstawowych radach. Jak ukoić nerwy psa?

Wygodne i komfortowe legowisko

Bardzo ważną rolę w uspokajaniu zwierzaka odgrywa wygodne i komfortowe legowisko. Pamiętaj, że każdy pies musi mieć na uboczu miejsce, w którym może pobyć w ciszy sam, schować się przed zgiełkiem, a jednocześnie mieć podgląd na to, co dzieje się dokoła.

Bezpieczne miejsce

Druga uwaga – psiak musi wiedzieć, że w swoim otoczeniu ma inne, bezpieczne miejsce, w którym może się ukryć i wyciszyć. W noc sylwestrową takim miejscem może być kanapa i kolana właściciela, a na co dzień lub podczas rodzinnej uroczystości – sypialnia lub pokój na piętrze, w którym może się schować przed gośćmi i dziećmi.

Wizyta u weterynarza

W niektórych sytuacjach rozwiązaniem może się okazać wizyta u weterynarza, który w obliczu przedłużającego się stresu może podać zwierzęciu środki uspokajające. Pamiętaj, że wizyta u weterynarza może też udzielić odpowiedzi na pytanie, czy stres u psiaka nie wynika z bólu fizycznego i dolegliwości zdrowotnych!

Specjalne suplementy uspokajające

Przy bardzo stresujących sytuacjach, takich jak wybuchy fajerwerków, podróże czy burza, psu można podać specjalne suplementy uspokajające w postaci tabletek lub płynów. Zmniejszają one napięcia mięśniowe i obniżają aktywność układu nerwowego. Pamiętaj jednak, że ich użycie powinno być skonsultowane z weterynarzem.

Zabawki i gryzaki

Zabawa jest jedną z najważniejszych potrzeb w życiu każdego szczeniaka i dorosłego psa. Jej znaczenie jest jednak znacznie większe niż możnaby podejrzewać. Tak jak u ludzi, zabawa pozwala rozładować napięcie, zrelaksować się, pozbyć nadmiaru stresu i odciągnąć uwagę od czynnika stresogennego. Dlatego w każdym domu, w którym jest pies, powinny znaleźć się również różnorodne pluszowe zabawki i gryzaki.

Zabawa z właścicielem

Jeśli nie masz pod ręką psich zabawek lub gryzaki i pluszaki nie wystarczają, powinieneś samemu zabawić psa. Interakcja i zabawa z pupilem to nie tylko doskonały sposób na pozbycie się nadmiaru stresu i rozładowanie negatywnych emocji, ale również zaspokojenie innej ważnej potrzeby – kontaktu z Tobą!

Maty do wylizywania

Maty do wylizywania do specjalne, najczęściej silikonowe akcesoria, które wysmarowuje się ulubionym przysmakiem psiaka, który zaczyna ją wylizywać, zaspokajając w ten sposób swój naturalny odruch. Maty odciągają uwagę zwierzaka od czynnika stresogennego i zajmują jego czas na przykład wtedy, gdy zostaje sam w domu. 

Masaż i dotyk

Tak samo jak w przypadku ludzi, masaż u psa może zdziałać cuda! Specjalną techniką masażu relaksującego dla psa jest tak zwany T-Touch, który odpręża i uspokaja pupila, pobudza regenerację organizmu i sprawia, że zwierzak łagodnieje. Prawda jest jednak taka, że nie trzeba być specjalistą w masażu T-Touch. Wielu psom wystarczy po prostu sam dotyk właściciela i głaskanie grzbietu.

Jak odstresować psa – podsumowanie

Mamy nadzieję, że z naszego artykułu dowiedziałeś się, jak rozpoznać strach i zaniepokojenie u pupila oraz jak odstresować psa. Powyższe wskazówki w wielu sytuacjach bywają bardzo przydatne, zwłaszcza wtedy, gdy dobrze znasz swojego czworonoga. Pamiętaj jednak, że przyczyny stresu u psa nie zawsze są błahe i często mogą być poważniejsze niż Ci się wydaje. Gdy zaobserwujesz, że stres u zwierzęcia staje się nagminny i mimo Twoich starań nie mija, skontaktuj się z weterynarzem i behawiorystą, którzy udzielą profesjonalnej pomocy.